Inleiding

Veel grote leasemaatschappijen behoorden op het gebied van procesautomatisering tot de ‘early adopters’. In toenemende mate zijn leasemaatschappijen geconfronteerd met de aloude wet van de remmende voorsprong: vele maken nog steeds gebruik van zelfontwikkelde applicaties die technologisch verouderd zijn. Deze zijn na de ingebruikneming steeds verder doorontwikkeld en verder geïntegreerd met allerlei randapplicaties. De grote fusie- en overnamegolf heeft de automatiseringsomgevingen alleen nog maar gecompliceerder gemaakt. Dit alles leidt tot veelal hoge IT-kosten, ingewikkelde beheerprocedures en afhankelijkheid van specialistische kennis van legacysystemen. Bovenal beperkt het leasemaatschappijen in de flexibiliteit en slagkracht bij het introduceren van nieuwe producten of het toetreden tot nieuwe markten.

In het licht van de toenemende internationalisatie van de leasemarkt en de focus op efficiency en ‘cost competitiveness’ ([Wolt06]) zijn veel leasemaatschappijen op zoek naar nieuwe, moderne en flexibele softwareoplossingen. Voor sommige leasemaatschappijen is de urgentie hoog. Zij maken gebruik van technologieën of standaardpakketten die binnen afzienbare tijd niet langer ondersteund zullen worden.

Hierbij hebben zij de keuze tussen een divers gezelschap aan leveranciers van best-of-breed pakketten. Recentelijk hebben ook Oracle en SAP zich op deze markt gemeld. Dat dergelijke grote ERP-leveranciers bereid zijn te investeren in de ontwikkeling van een eigen oplossing voor de leasemarkt, illustreert de grote vraag naar standaard, internationaal inzetbare en schaalbare lease-oplossingen.

Dit artikel geeft een overzicht van het huidige (internationale) aanbod van leasingsoftware en hun leveranciers en is een actualisering van het artikel Softwarepakketten voor equipment en automotive leasing: een inventarisatie, dat verscheen in Compact 2004/4 ([Wolt04]). Een geactualiseerde Engelse versie hiervan verscheen in de Leasing Update 2005, een publicatie van KPMG Financial Services.

Ontwikkelingen

Alvorens een overzicht te geven van de verschillende leasepakketten is het van belang stil te staan bij de marktomgeving waarin de pakketleveranciers zich bevinden. Ten eerste is het voor hen steeds moeilijker zich ten opzichte van hun concurrenten te onderscheiden. In een volwassen markt met diverse aanbieders worden hoge eisen gesteld aan de standaardfunctionaliteit. Een aantal jaren geleden konden pakketleveranciers zich bijvoorbeeld nog met internetfunctionaliteiten onderscheiden. Gezien het veelvuldig gebruik van internet in zowel de equipment- als de automotive-leasemarkt wordt dergelijke functionaliteit als standaard verondersteld.

Ten tweede wordt er in toenemende mate gebruikgemaakt van open technologieën. Hierdoor is het relatief eenvoudig om koppelingen tot stand te brengen met allerlei randfunctionaliteit zoals financiële modules, kredietregistratiebureaus, CRM-applicaties, workflowmanagement- en documentmanagementsystemen. Denk hierbij ook aan bijvoorbeeld marktplaatsen op internet voor de operationele en financiële afwikkeling van schade, reparatie en onderhoud. De overgang naar modernere programmeertalen en technologie vergt veelal een rigoureuze verbouwing voor de technologisch verouderde pakketten. De relatief nieuwe spelers hebben op dit punt natuurlijk een voordeel ten opzichte van de ‘langer zittende’ partijen.

Ten derde groeien leasepakketten op functioneel gebied naar elkaar toe. Dit doordat enerzijds leasemaatschappijen hun producten- en dienstenportefeuille uitbreiden. Equipment lessors bieden naast louter de financiering steeds vaker ondersteunende services aan en operating lessors bieden ook financiële leases aan. Anderzijds zoeken de pakketleveranciers ook autonoom naar gerelateerde branches waarvoor hun software ook geschikt (te maken) is.

Niettemin zijn er nog ruimschoots voldoende aspecten waarop de verschillende softwarepakketten zich van elkaar onderscheiden. Deze onderscheidende aspecten zijn samengevat in tabel 1.

Tabel 1. Onderscheidende elementen standaard-leasepakketten.

Overzicht leasepakketten

KPMG IRM heeft de meest prominente leveranciers van leasesystemen recent opnieuw een korte enquête voorgelegd. De leveranciers is gevraagd een overzicht te verstrekken van hun huidige implementaties. Daarnaast is hen gevraagd een toelichting te geven op een aantal onderscheidende recente en toekomstige ontwikkelingen op functioneel en technisch gebied.

In het onderzoek is onderscheid gemaakt tussen leveranciers voor de automotive-leasebranche enerzijds en de equipment-leasebranche anderzijds. Gezien het gespecialiseerde karakter van beide branches richten de meeste leveranciers zich vooralsnog veelal op één van de twee sectoren. Slechts een beperkt – maar groeiend – aantal leveranciers heeft één of meer systemen voorhanden die voor beide sectoren geschikt zijn. In tabel 2 wordt een aantal onderscheidende aspecten genoemd.

Tabel 2. Onderscheid en beperkingen autoleasepakketten versus pakketten equipment lease.

In tabel 3 is een opsomming gegeven van een aantal prominente leveranciers van autoleasepakketten op de nationale en internationale markt. De aandacht gaat hierbij vooral uit naar het aantal gebruikers, het type en aantal voertuigen dat deze gebruikers in beheer hebben en de internationale ervaring van de leveranciers.

Tabel 4 geeft een overzicht van pakketten voor de vendor- of equipment-leasebranche. Hierbij is in het bijzonder aandacht geschonken het aantal gebruikers, de investeringswaarde van de geleasde objecten (‘ticket size’), een aantal specifieke aspecten voor big ticket leasing en de internationale ervaring van de leveranciers.

Tabel 3. Enkele aanbieders van autoleasesystemen met Nederlandse en Europese ervaring. [Klik hier voor grotere afbeelding]

Tabel 4. Enkele aanbieders van equipment-leasesystemen met Europese ervaring. [Klik hier voor grotere afbeelding]

Als naar zowel de leveranciers van equipment- als autoleasesystemen wordt gekeken, komt duidelijk naar voren dat de pakketleveranciers hebben geprofiteerd van de internationale expansie van hun cliënten. Zes van de veertien leveranciers kunnen bogen op implementaties in tien of meer landen. Op basis van het door de leveranciers opgegeven aantal lopende implementaties zal dit aantal hoogstwaarschijnlijk alleen nog maar toenemen. Dit illustreert de mate van internationalisatie van de leasemarkt, welke niet alleen wordt gedreven door de internationale expansie van leasemaatschappijen, maar ook door de toenemende tendens tot centralisatie van gebruikte IT-systemen ([Wolt04]).

De mate van centralisatie van IT-systemen is niet af te lezen aan het aantal internationale implementaties van pakketleveranciers. Om dit inzicht te verkrijgen zijn de pakketleveranciers tevens gevraagd een opgave te doen van het aantal klanten waarvoor zij multinationale implementaties hebben gerealiseerd (zie tabel 5). Hoewel multinationale implementaties niet noodzakelijkerwijs inhouden dat voor alle cliëntlocaties één instance met gemeenschappelijke – en waar nodig aangevuld met landspecifieke – parameters is ingericht, schetsen zij wel een beeld van de mate waarin leveranciers gewend zijn hun softwareproduct gelijktijdig voor verschillende landspecifieke eisen geschikt te maken.

Tabel 5. Overzicht van multinationale implementaties.

Ontwikkelingen per leverancier

In de navolgende paragraaf zijn per leverancier enkele opvallende ontwikkelingen opgenomen.

Car Systems

Car Systems biedt een geïntegreerde lease- en verhuuroplossing. Het systeem is in gebruik bij autoverhuurbedrijven, truckleasemaatschappijen en autoleasemaatschappijen. Het systeem wordt op een Application Service Provider (ASP)-basis beschikbaar gesteld.

Recente functionele ontwikkelingen betreffen een offertemodule voor truck- en autoleasing en een web reporting tool ten behoeve van wagenparkbeheerders. Daarnaast zijn er wijzigingen doorgevoerd in het kader van IFRS. In 2007 staan diverse releases gepland, zoals een Java-versie van de remarketingmodule, een module voor werkorderautorisaties en een grafische versie van de kortetermijnmodule (planning verhuuractiviteiten & rapportage).

Carwise

Carwise biedt een geïntegreerde lease- en verhuuroplossing en een financiële administratie. Een opvallende functionaliteit is de online-verbinding met een dataleverancier van modellen, opties en accessoires ten behoeve van de calculatie. Dit garandeert up-to-date informatie en bespaart in opslag en beheer, aangezien de details pas worden opgeslagen bij het vastleggen van de offerte. De verhuuroplossing van Carwise is in gebruik bij een groot aantal professionele autoverhuurders. Momenteel heeft de leverancier het eerste contract ondertekend bij een equipment lessor (rollend materieel). Verder factureert Carwise een periodieke bijdrage in plaats van een eenmalige aankoopprijs. Carwise is in Nederland in gebruik bij voornamelijk kleine en middelgrote leasemaatschappijen.

C.I.C. Software

C.I.C. Software GmbH ontwikkelt sinds 1988 software voor de financiële dienstverlening van voornamelijk de Duitse, West- en Oost-Europese markt. Hiervoor heeft C.I.C. vooralsnog een drietal lease-oplossingen ontwikkeld: OpenLease® 4i, Lease4 en PocketLease. OpenLease® 4i is een geïntegreerde lease- en financiële administratie voor de middelgrote en grote leasemaatschappijen. Lease4 is een standaardoplossing voor de middelgrote en kleine leasemaatschappijen. PocketLease biedt de mogelijkheid om via een PDA of WAP-telefoon leasecalculaties uit te voeren.

CHP

In Groot-Brittannië is CHP al jaren marktleider in de equipment-leasemarkt. CHP heeft sinds enkele jaren in Australië en de Verenigde Staten voet aan de grond gekregen en daar een groeiende organisatie opgezet. De leverancier wil nu ook zijn vleugels uitslaan in Europa. Recente functionele ontwikkeling is de introductie van een internetoplossing voor vendors en intermediairs, inclusief automatische credit check, de generatie van de diverse offerte- en contractdocumentatie, de uitbetaling en de activiteiten bij contracteinde.

Voor CHP is de automotive-leasemarkt relatief nieuw. Het systeem kent een aantal gebruikers met autolease-activiteiten in Groot-Brittannië en heeft recent de modules Motor Quote en Fleet Quote geïntroduceerd. Deze modules geven de dealer, de wagenparkbeheerder en de bestuurder de mogelijkheid tot het via het internet genereren van offertes, het plaatsen van orders en het samenstellen van een aantal rapportages.

Co-Maker

Begin 2006 heeft Co-Maker het traject afgerond op het gebied van de ondersteuning van consumptieve financiering (huurkoop, uitgestelde betaling e.d.) in LeaseOffice. Het huidige product ondersteunt alle vormen van operationele leasing, financiële leasing, consumptieve financiering en kortetermijnverhuur. Tevens zijn de trajecten voor de verdere verbetering van workflowmanagement en documentmanagement afgerond en is LeaseOffice aangesloten op veel webservices van derden, zoals ROB EF (Elektronisch Factureren), Dun & Bradstreet en Kamer van Koophandel.

Verder zijn versies voor diverse nieuwe landen in de West-Europese markt opgeleverd en is de applicatie in sommige landen voor het eerst beschikbaar in de eigen taal. LeaseOffice is per vandaag beschikbaar in het Nederlands, Vlaams, Engels, Duits en Spaans. Sinds begin dit jaar richt Co-Maker zich tevens op de verkoop van LeaseOffice in Centraal Europa, waarbij de focus ligt op landen als Polen, Hongarije, Roemenië, Tsjechië en Slowakije.

Drive

De leverancier Drive Software Solutions heeft zijn oorsprong in het wagenparkbeheer. Daarbij kan Drive worden ingezet voor het managen van zwaarder materieel zoals vrachtwagens en machinerie. Inmiddels is Drive bij diverse automotive-leasemaatschappijen in gebruik. Drive Software Solutions heeft vorig jaar zijn systeem in Spanje geïmplementeerd bij een maatschappij met een portefeuille van 250.000 voertuigen. Momenteel is de leverancier bezig met het verkennen van de Nederlandse markt en heeft hij de eerste stappen gezet met de aanpassingen van het systeem ten behoeve van de correcte afhandeling van de BPM. Verder biedt Drive een module voor de ondersteuning van verhuur en biedt het tools voor het efficiënt en snel registreren van overgenomen portefeuilles. Ook voert de leverancier het product ‘Test Drive’, waarbij de potentiële koper de mogelijkheid wordt geboden het systeem na een korte installatieperiode op ASP-basis gedurende een aantal maanden op proef te draaien.

EnableUS

EnableUS (voorheen opererend onder de naam ORFI) kent zijn oorsprong vanuit het beheer en de administratie van financiële producten en is marktleider voor vastgoedleasing. Het systeem, geschikt voor Windows en Oracle, is in het bijzonder geëquipeerd voor complexe financieringsconstructies, waaronder securitisaties. Daarnaast bezit het systeem functionaliteit voor vastgoedmanagement. In 2007 wil de leverancier een versie van CASSIOPEE introduceren met functionaliteiten voor autoleasing. De ontwikkeling hiervan is in volle gang. Recente functionele ontwikkelingen zijn gerelateerd aan IFRS, Basel 2 en de omgang met landspecifieke aspecten.

Fimasys

Fimasys was in eerdere publicaties niet betrokken, maar is toch een speler met een niet onaanzienlijk aantal live sites. Meest opvallend is de aanwezigheid in China, iets waar de overige leveranciers nog niet in zijn geslaagd. Recente ontwikkelingen zijn de aanpassingen aan het systeem voor de Chinese, Engelse en Spaanse markt alsmede de geplande aanpassingen voor Duitsland.

Linedata

Van de genoemde systemen is EKIP in de meeste landen geïmplementeerd. Recente ontwikkelingen hebben betrekking op het doorvoeren van een aantal landspecifieke aspecten, het verder ontwikkelen van de financiële modules en een aantal nieuwe functionaliteiten ten behoeve van hypothecaire leningen.

Northern Arch

Northern Arch is een relatief nieuwe speler op de leasemarkt. 42™ is een nieuw systeem dat breed inzetbaar is voor allerlei financierings- en bancaire producten. Equipment lease is één van de financiële producten die door het systeem worden ondersteund. Zeer recent is het systeem in gebruik genomen bij een Nederlandse financieringsmaatschappij. Bovendien staat deze leverancier op het punt de Zuid-Europese markt te betreden.

Oracle

Het marktaandeel van internationale ERP-leveranciers zoals Oracle en SAP binnen de leasebranche is momenteel betrekkelijk klein. Echter, deze leveranciers hebben hun eerste implementaties gerealiseerd en komen vooral bij de internationaal opererende leasemaatschappijen steeds nadrukkelijker in het vizier. Oracle Lease Management is een oplossing die volop in ontwikkeling is. Een grote Nederlandse internationale equipment lessor is bezig met een multinationale implementatie. Oracle is momenteel niet actief in de automotive-leasebranche.

SAP

SAP heeft al enkele jaren een oplossing voor finance leasing die in diverse landen is geïmplementeerd. SAP staat op het punt ook de automotive-leasemarkt te betreden. Een grote internationale partij overweegt een multinationale implementatie van SAP. Hoewel dit implementatietraject nog wel enige tijd in beslag zal nemen, meldt SAP zich hiermee als een potentieel machtige concurrent voor de huidige best-of-breed leveranciers. Het lijkt derhalve slechts een kwestie van tijd voordat SAP doorbreekt op de internationale leasemarkt.

Sofico

Miles is Sofico’s tweedegeneratieproduct en is ontwikkeld om de volledige levenscyclus van een leasingcontract te kunnen ondersteunen. Sofico wil zich met Miles onderscheiden door de verregaande flexibiliteit in het definiëren van producten en services en het gebruik van een open technologie. Indien gewenst kan de gebruiker met behulp van zelf te definiëren formules complexe berekeningsstructuren voor bijvoorbeeld de verzekeringspremie of andere calculatiecomponenten opzetten. Miles is momenteel operationeel bij zes Europese leasemaatschappijen. Het betreft hierbij zowel binnenlandse bedrijven als meer complexe multinationale organisaties. De meest recente versie van Miles (1.5), met geïntegreerde accountingmodule, is onlangs geïnstalleerd in Australië. Momenteel is de leverancier bezig met het verkennen van de Amerikaanse markt.

Conclusie

Veel leasemaatschappijen hebben behoefte aan moderne, schaalbare en flexibele leasingsoftware. Legacy-omgevingen zijn aan vervanging toe, zijn duur en beperken leasemaatschappijen in hun slagkracht bij overnames en internationale expansie. Hierbij zoeken leasemaatschappijen naar leasesystemen die internationaal inzetbaar zijn. De belangrijkste vraag die beantwoord dient te worden is of het te selecteren systeem tegelijkertijd kan voldoen aan de eisen van zowel kleine als grote landen, zonder dat daarbij (te) grote financiële of functionele concessies moeten worden gedaan. ‘IT should support the business, not run it.’

Leveranciers van leasingsoftware hebben niet stilgezeten en zijn hun internationaal georiënteerde klanten over de grenzen gevolgd. Zo bestaat er een divers en internationaal gezelschap aan pakketleveranciers. Of er voor allen een mooie toekomst is weggelegd, is echter de vraag. De voortgaande consolidatie en internationalisatie in de leasebranche doet de behoefte aan veel verschillende lease-applicaties afnemen. Tegelijkertijd biedt dit perspectieven voor grote partijen als Oracle en SAP, die met hun internationale licentieovereenkomsten en servicenetwerk nauwer aansluiten bij de behoeften van grote internationale ondernemingen.