Om meerdere redenen is deze aflevering van Compact een speciaal nummer. Allereerst omdat met dit nummer prof. A.W. Neisingh RE RA afscheid neemt als hoofdredacteur van Compact.
Dries Neisingh heeft sinds de eerste verschijning van Compact in april 1974 deel uitgemaakt van de redactie, wat op zichzelf al een bijzondere prestatie mag heten. Daarnaast heeft hij er in zijn vele jaren als hoofdredacteur voor gezorgd dat Compact is meegegaan met zijn tijd. Onder voorzitterschap van Dries Neisingh is Compact uitgegroeid tot een toonaangevend magazine over de ontwikkelingen op het gebied van IT en auditing, dat zich nog steeds in een ruime belangstelling mag verheugen.
Verder is dit nummer speciaal omdat voor het eerst sprake is van een coproductie met de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). Omdat Dries Neisingh ook afscheid neemt als hoogleraar Betrouwbaarheidsaspecten Geautomatiseerde Informatiesystemen bij de Faculteit Economische Wetenschappen, heeft de redactie voor dit nummer nauw samengewerkt met de vakgroep Accountancy van de RuG.
Deze special bevat daarom niet alleen de afscheidsrede van Dries Neisingh maar ook interviews met vooraanstaande personen in de wereld van IT-auditing, Toezicht en Recht, die tevens spreken op het seminar ‘Nieuwe tijden voor accountants’ op 12 november in Groningen. Ook dat maakt deze Compact tot een speciaal nummer. De redactie heeft verder gemeend dat juist in deze uitgave ook de toekomst van het vakgebied en de ontwikkelingen aan de orde dienen te komen. Daarom is een aantal collega’s die veel hebben samengewerkt met Dries Neisingh gevraagd om vanuit hun gezichtspunt en voor hun vakgebied stil te staan bij de ontwikkelingen die zich afspelen. Rond het thema ontwikkelingen organiseert KPMG IRM op 26 november in Amstelveen een seminar ‘Onderweg naar de toekomst’.
In zijn afscheidsrede kijkt Dries Neisingh terug op de ontwikkelingen in de afgelopen dertig jaar. Vanuit zijn achtergrond als accountant als één van de eersten overgestapt naar het nieuwe vakgebied van IT-audit, constateert hij dat sommige zaken nog steeds niet zijn veranderd. Er wordt nog altijd door sommige accountants ‘om de computer heen’ gecontroleerd. Zoals van Dries Neisingh mag worden verwacht, stelt hij daarbij een aantal aspecten, zoals de ongedeelde verantwoordelijkheid van de accountant, helder ter discussie en kijkt hij ook vooruit naar wat de komende tijd ons gaat brengen.
Dries Neisingh heeft altijd een speciale belangstelling gehad voor de juridische aspecten van ICT en heeft in dat kader binnen en buiten KPMG veel aan de weg getimmerd. Prof. mr. H. Franken analyseert in zijn bijdrage de rol die de ICT-auditor heeft gekregen vanuit de Wet computercriminaliteit en geeft aan welke ontwikkelingen mogen worden verwacht. Hans Donkers en Ron Oudega beschrijven in hun artikel de veranderingen in de rol van de ICT-auditor bij projecten. Zij constateren dat steeds minder losstaande projectaudits worden uitgevoerd maar dat meer gevraagd wordt om een actieve rol in projectbeheersing. Peter Paul Brouwers staat vervolgens stil bij de ontwikkeling van ‘in control dashboards’ die meer en meer voor de logistieke en administratieve procesvoering hun intrede doen. Hij geeft daarbij aan wat de gevolgen voor auditingaspecten zullen zijn.
Mr. P.J. Hustinx geeft aan dat de accountant een logische, maar geen vanzelfsprekende keuze is voor het uitvoeren van een privacyaudit. Een interessante discussie of de accountant óf de IT-auditor deze rol moet vervullen. De beroepsgroep moet zorgen voor bijscholing in de complexe materie van de Wet bescherming persoonsgegevens, anders zal de concurrentie de positie van de accountant kunnen overnemen. Voor die bijscholing heeft Dries Neisingh zich altijd sterk gemaakt.
Paul Overbeek en Edo Roos Lindgreen leggen een relatie tussen accountantscontrole en beveiliging en constateren dat het echt nodig is om af en toe onder de motorkap te kijken. Arjen van Zanten en Peter van Walsem staan stil bij vertrouwen in de digitale wereld en het normenkader dat daarbij wordt gehanteerd. Rob Fijneman geeft zijn visie op de nieuwe tijden voor de accountant, het thema voor het afscheidsseminar van Dries Neisingh. Hun denkbeelden hebben veel overeenkomsten maar ook verschillen in nuances. Han Boer geeft in zijn artikel aan dat IT-audit in het kader van de jaarrekening nog te weinig aandacht heeft voor de waardering van IT-gerelateerde activa, een gemiste kans in zijn ogen. Herman van Gils vraagt zich af of er wel voldoende audit evidence wordt verzameld op een moderne manier. Een zeer actueel thema voor de beroepsgroep.
Dries Neisingh heeft bij vele organisaties IT-auditwerk verricht maar de financiële sector lag hem toch het meest na aan het hart. Zijn oratie was dan ook gewijd aan het bekende Memorandum van De Nederlandsche Bank uit 1988, lange tijd baanbrekend voor de rol van de IT-auditor bij financiële sector. Prof. dr. A. Schilder laat in zijn bijdrage het licht schijnen over de onafhankelijkheidsdiscussie in het accountantsberoep. Jaap van Beek en Erik Schut schrijven in hun artikel over de nieuwe eisen en regelgeving in de sector en de veranderingen voor de IT-auditor. Mark de Haas (ooit student van Dries in Groningen) en Marcel Noordzij sluiten af met hun bijdrage over een veelbesproken item: XML.
De redactie van Compact dankt Dries Neisingh oprecht voor vele jaren hard werken en inspirerend leiderschap en hoopt dat zij de komende tijd op een adequate wijze Compact kan blijven uitgeven. In dit verband is de redactie zeer geïnteresseerd in de mening van de Compact-lezers over hoe ons blad zich verder kan ontwikkelen. Op de website van KPMG IRM is een questionair opgenomen waarin u uw mening en verwachting kunt geven over Compact nu en in de toekomst. Tevens is het mogelijk een persoonlijk bericht voor Dries Neisingh achter te laten. Wij zijn erg benieuwd naar uw mening en nodigen u dan ook graag uit via www.KPMG/irm te reageren. Op de uitkomsten zullen we in één van de volgende nummers terugkomen.
